Οι αναρρώσαντες από COVID-19 οφείλουν να επανέλθουν στο προ της λοίμωξης επίπεδο καθημερινής ζωής και δραστηριοτήτων και για να το επιτύχουν αυτό με ασφάλεια, οφείλουν σε αρκετές περιπτώσεις να προβούν σε καρδιολογικό έλεγχο για να αποφύγουν πιθανές καρδιαγγειακές επιπλοκές.
Ανάλογα την περίπτωση, το ιστορικό και την κλινική πορεία της νόσου τους, ιδιαίτερα εάν υπήρχαν σημεία καρδιαγγειακών επιπλοκών (κλινικά, απεικονιστικά, αύξηση τιμών τροπονίνης ορού), οφείλουν να εξεταστούν για κλασικούς καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου (δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης κ.α.), ως προς τον έλεγχο της καρδιακής λειτουργίας με ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχοκαρδιογραφικό έλεγχο, με 24ωρη περιπατητική καταγραφή του καρδιακού ρυθμού για την ανεύρεση αρρυθμιολογικών επεισοδίων και με δοκιμασίες ισχαιμίας ή πλέον εξελιγμένες απεικονιστικές τεχνικές (όπως μαγνητική τομογραφία καρδιάς) κατά περίπτωση.
Η καρδιολογική εκτίμηση και παρακολούθηση όσων νόσησαν με COVID-19 μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε ειδικά καρδιολογικά ιατρεία. Στο ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» στην ΄Γ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική ήδη λειτουργεί ιατρείο καρδιολογικής παρακολούθησης ασθενών μετά λοίμωξη COVID-19, στελεχωμένο με έμπειρους καρδιολόγους (τηλ. ραντεβού 1535, Κωδικός Ιατρείου 08758 – κάθε Τρίτη 11.00 – 14.00).
Σκοπός των ιατρείων αυτών είναι αρχικά να τεθεί με ασφάλεια η διάγνωση της καρδιαγγειακής προσβολής εφόσον υπάρχει, να εκτιμηθεί η έκταση αυτής, να συμβάλουν στη θεραπεία και την καρδιολογική παρακολούθηση όσων ασθενών εμφάνισαν καρδιαγγειακές επιπλοκές κατά τη φάση της ενεργής νόσου από COVID-19. Επίσης να εκτιμήσουν την υποκλινική προσβολή του αγγειακού δικτύου από COVID-19. Είναι επίσης ευκαιρία οι ασθενείς που νόσησαν και παρουσίαζαν υποκείμενους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου που αγνοούσαν ή αμελούσαν να αντιμετωπίσουν (σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα, η νεφρική ανεπάρκεια, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία και η παχυσαρκία) να μπουν σε ένα πρόγραμμα εντατικής παρακολούθησης και συστηματικής αντιμετώπισης.
Σύμφωνα με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία σε ασθενείς μετά από COVID-19 κρίνεται απαραίτητη η διενέργεια κάποιων βασικών και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και πιο εξειδικευμένων εξετάσεων επί κλινικών ενδείξεων. Οι προτεινόμενες εξετάσεις που δύναται να ζητηθούν μέσα στον 1ο μήνα της ανάρρωσης από COVID-19, αναλόγως κλινικής υποψίας είναι: Ηλεκτροκαρδιογράφημα, ακτινογραφία θώρακος, δοκιμασία κόπωσης/ δυναμική υπερηχοκαρδιογραφία, υπερηχοκαρδιογράφημα, holter Ρυθμού, γενική αίματος, σάκχαρο και γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, ουρία, κρεατινίνη, D Dimers, Troponin I/T, NΤ-proBNP, hsCRP. Στον 3ο μήνα από την νόσηση από COVID-19 δύναται περαιτέρω να συνταγογραφηθεί: Μαγνητική τομογραφία καρδιάς (επί κλινικών ενδείξεων μυοκαρδίτιδας), Καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης (εργοσπιρομετρία) ιδίως για την επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες.
*Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
Καθηγητής Καρδιολογίας, ΄Γ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»
