Ο λήθαργος που βιώνουν τη μέρα πολλοί ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ δεν προκαλείται από μια χρόνια έλλειψη ύπνου, αλλά από την εκφύλιση ενός είδους σημαντικών εγκεφαλικών νευρώνων που μας κρατούν ξύπνιους, συμπέρανε μια νέα μελέτη Αμερικανών επιστημόνων, η οποία επίσης δείχνει ότι η πρωτεΐνη ταυ είναι αυτή που βρίσκεται πίσω από αυτή την απώλεια των συγκεκριμένων νευρώνων.

Η έρευνα αμφισβητεί την κυρίαρχη αντίληψη ότι οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ κοιμούνται ή είναι πολύ νυσταγμένοι τη μέρα, προκειμένου να αναπληρώσουν τον χαμένο ύπνο της νύχτας. Οι ερευνητές μάλιστα ευελπιστούν ότι η αναζωογόνηση αυτών των «νευρώνων της αφύπνισης» μπορεί να αποτελέσει μια νέα θεραπεία για να νιώσουν αυτοί οι ασθενείς πιο ξύπνιοι.

Η μελέτη

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, με επικεφαλής την καθηγήτρια νευροπαθολογίας Λέα Γκρίνμπεργκ και τον ψυχίατρο Τόμας Νέιλαν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό περιοδικό νευρολογίας «JAMA Neurology», μελέτησαν ασθενείς στο Κέντρο Μνήμης και Γήρανσης του Πανεπιστημίου, οι οποίοι δέχτηκαν να μελετηθεί ο εγκέφαλος τους με ηλεκτροεγκεφαλογράφημα στο εργαστήριο όσο κοιμούνταν, ενώ μετά τον θάνατο τους δώρισαν τον εγκέφαλο τους για μελέτη.

Η μελέτη συνέκρινε τους εγκεφάλους 33 ασθενών με Αλτσχάιμερ, 20 με άλλη νευροεκφυλιστική πάθηση και 32 με υγιή εγκέφαλο. Η σύγκριση των εν ζωή δεδομένων του ύπνου με τον μεταθανάτιο εγκεφαλικό ιστό έριξε περισσότερο φως στη σχέση Αλτσχάιμερ και υπνηλίας. Μεταξύ άλλων, βρέθηκε ότι η συσσώρευση της τοξικής πρωτεΐνης ταυ και όχι του βήτα-αμυλοειδούς ευθύνεται για τα προβλήματα ύπνου στην περίπτωση του Αλτσχάιμερ.

Τα αποτελέσματα

«Μπορέσαμε να αποδείξουμε αυτό για το οποίο είχαμε ενδείξεις ήδη από προηγούμενη έρευνα μας, ότι στους ασθενείς με Αλτσχάιμερ που νιώθουν την ανάγκη να κοιμούνται όλη τη μέρα, η νόσος έχει καταστρέψει τους νευρώνες που τους κρατούν ξύπνιους. Δεν είναι ότι αυτοί οι ασθενείς νιώθουν κουρασμένοι, επειδή δεν κοιμήθηκαν τη νύχτα, αλλά το σύστημα τους εγκεφάλου τους που τους κρατά ξύπνιους, δεν υπάρχει πια», ανέφερε η δρ Γκρίνμπεργκ.

Το αντίθετο φαινόμενο συμβαίνει σε ασθενείς με άλλες νευροεκφυλιστικές παθήσεις, στους οποίους έχουν υποστεί ζημιά οι νευρώνες που τους κάνουν να νιώθουν κουρασμένοι και νυσταγμένοι, με συνέπεια να μην μπορούν να κοιμηθούν και να πάσχουν από χρόνια έλλειψη ύπνου.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι υπάρχει μια ομάδα «υπερβολικά έξυπνων» νευρώνων στον εγκέφαλο, οι οποίοι παράγουν διάφορες ζωτικές ουσίες νευροδιαβιβαστές, μέσω των οποίων μπορούν να διεγείρουν, να καταστείλουν ή να τροποποιήσουν τη δράση άλλων νευρικών κυττάρων. Όπως είπαν, «είναι ένας μικρός αριθμός νευρώνων αλλά οι υπολογιστικές ικανότητες τους είναι απίστευτες. Όταν αυτά τα κύτταρα υφίστανται ζημιά, αυτό μπορεί να έχει τεράστια επίπτωση στον ύπνο».