Παιδιατρικοί χειρουργοί αξιολογούν τα οφέλη της AI και τις ηθικές προκλήσεις
Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) προχωρά με ραγδαίους ρυθμούς στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, ωστόσο, η εφαρμογή της στην παιδιατρική χειρουργική παραμένει περιορισμένη και ηθικά περίπλοκη. Μια πρόσφατη μελέτη αποκαλύπτει ότι, παρά την αναγνώριση των δυνατοτήτων της AI για την ενίσχυση της διαγνωστικής ακρίβειας και την υποστήριξη της κλινικής λήψης αποφάσεων, η πρακτική της χρήση είναι ακόμα σπάνια και κυρίως θεωρητική.
Ηθικές ανησυχίες και προκλήσεις
Οι παιδιατρικοί χειρουργοί εκφράζουν έντονες ανησυχίες σχετικά με την ευθύνη σε περίπτωση βλάβης που σχετίζεται με την AI, τη δυσκολία απόκτησης ενημερωμένης συγκατάθεσης για τα παιδιά, καθώς και τους κινδύνους παραβίασης της ιδιωτικότητας των δεδομένων. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος αλγοριθμικής προκατάληψης. Μέσα από την ανάλυση των εμπειριών και των αντιλήψεων των παιδιατρικών χειρουργών, η μελέτη αναδεικνύει τα κρίσιμα εμπόδια που πρέπει να αντιμετωπιστούν προτού μπορέσει η AI να ενσωματωθεί με ασφάλεια και υπευθυνότητα στην παιδιατρική χειρουργική φροντίδα.
Η μελέτη και τα ευρήματά της
Μια εθνική ομάδα παιδιατρικών χειρουργών από το Ομοσπονδιακό Ιατρικό Κέντρο στην Ουμαχία, Νιγηρία, δημοσίευσε την πρώτη ολοκληρωμένη έρευνα που εξετάζει πώς οι κλινικοί γιατροί αντιλαμβάνονται τις ηθικές και πρακτικές επιπτώσεις της ενσωμάτωσης της AI στην παιδιατρική χειρουργική φροντίδα. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2025 στο World Journal of Pediatric Surgery, συγκέντρωσε απαντήσεις από χειρουργούς από όλες τις έξι γεωπολιτικές ζώνες της Νιγηρίας, προκειμένου να αξιολογήσει τα επίπεδα γνώσης σχετικά με την AI, τα πρότυπα χρήσης και τις βασικές ηθικές ανησυχίες.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι επαγγελματίες προσεγγίζουν με προσοχή τα πιθανά οφέλη της AI, σταθμίζοντας τα με τις αναπάντητες ερωτήσεις γύρω από την ευθύνη, τη συγκατάθεση, την ιδιωτικότητα των δεδομένων και την ετοιμότητα των κανονιστικών πλαισίων.
Ανάγκη για κανονιστική καθοδήγηση
Η μελέτη ανέλυσε τις απαντήσεις 88 παιδιατρικών χειρουργών, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν έμπειροι σύμβουλοι που εργάζονται σε διάφορες κλινικές ρυθμίσεις. Παρά την παγκόσμια τάση για καινοτομία στην AI, μόνο το ένα τρίτο των συμμετεχόντων είχε χρησιμοποιήσει ποτέ την AI, και η χρήση τους περιοριζόταν κυρίως σε καθήκοντα όπως η αναζήτηση βιβλιογραφίας και η τεκμηρίωση, αντί για κλινικές εφαρμογές. Πολύ λίγοι ανέφεραν τη χρήση της AI για διαγνωστική υποστήριξη ή προσομοίωση χειρουργικών διαδικασιών, κάτι που υπογραμμίζει την απόσταση μεταξύ των αναδυόμενων τεχνολογικών δυνατοτήτων και της καθημερινής πρακτικής στην παιδιατρική χειρουργική.
Οι ηθικές ανησυχίες ήταν σχεδόν καθολικές. Οι χειρουργοί εντόπισαν την ευθύνη για τα σφάλματα που σχετίζονται με την AI, την πολυπλοκότητα της εξασφάλισης ενημερωμένης συγκατάθεσης από γονείς ή κηδεμόνες, καθώς και την ευαλωτότητα των δεδομένων των ασθενών ως κύριες πηγές δισταγμού. Οι απόψεις σχετικά με τη διαφάνεια προς τις οικογένειες ήταν διχασμένες. Ενώ πολλοί υποστήριξαν την ενημέρωση των γονέων για τη συμμετοχή της AI, άλλοι θεώρησαν ότι η αποκάλυψη δεν ήταν απαραίτητη όταν η AI δεν επηρεάζει άμεσα τις κλινικές αποφάσεις.
Η πλειονότητα των συμμετεχόντων εξέφρασε χαμηλή εμπιστοσύνη στα υπάρχοντα νομικά πλαίσια που διέπουν τη χρήση της AI στην υγειονομική περίθαλψη. Πολλοί ζήτησαν ισχυρότερη κανονιστική ηγεσία, σαφέστερες οδηγίες και τυποποιημένη εκπαίδευση για να προετοιμαστούν οι παιδιατρικοί χειρουργοί για την μελλοντική ενσωμάτωσή της. Συνολικά, τα ευρήματα υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για δομημένη διακυβέρνηση και ανάπτυξη ικανοτήτων.
«Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι παιδιατρικοί χειρουργοί δεν είναι αντίθετοι στην AI – απλώς επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι είναι ασφαλής, δίκαιη και υπεύθυνη», δήλωσε ένας από τους ερευνητές.
