Ερευνητές αναπτύσσουν αντίσωμα για την καταπολέμηση του HCMV, ενός συνηθισμένου ιού
Μια σημαντική ανακάλυψη από ερευνητές του Texas Biologics μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στη θεραπεία του ανθρώπινου κυτταρομεγαλοϊού (HCMV), ενός κοινού αλλά συχνά παραγνωρισμένου ιού που αποτελεί σοβαρή απειλή για ευάλωτους πληθυσμούς, όπως οι άνθρωποι με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), ο HCMV είναι η πιο λοιμώδης αιτία συγγενών ανωμαλιών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η πρόκληση της θεραπείας του HCMV
Ο ιός, που έχει παγκόσμια ποσοστά μόλυνσης πάνω από 80%, είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, καθώς μπορεί να αποφύγει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ερευνητική ομάδα, που περιλαμβάνει κορυφαίους επιστήμονες και μηχανικούς από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν, το Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ και το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, ανέπτυξε έναν νέο τύπο αντισώματος με τροποποιημένη δομή, ικανό να ξεγελάσει τον ιό και να εξουδετερώσει την ικανότητά του να αποφεύγει την ανοσολογική απάντηση.
«Τα μηχανικά μας αντισώματα λειτουργούν σαν κλειδί που ο ιός δεν μπορεί να παραβιάσει», δήλωσε η Τζένιφερ Μέινταρ, καθηγήτρια στο Τμήμα Χημικής Μηχανικής της Σχολής Μηχανικών Cockrell και μία από τις κύριες συγγραφείς της έρευνας που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell. «Διατηρούν την ικανότητά τους να ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά δεν είναι πια ευάλωτα στις παγίδες του ιού».
Η ανάγκη για νέες θεραπείες
Παρά την ευρεία εξάπλωσή του, δεν υπάρχει εμβόλιο για τον HCMV και οι πρόσφατες προσπάθειες έχουν σταματήσει λόγω αποτυχιών. Οι τρέχουσες θεραπείες βασίζονται σε αντιιικά φάρμακα που μπορεί να έχουν τοξικές παρενέργειες και να οδηγήσουν σε αντοχή στα φάρμακα, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για ασφαλέστερες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες.
Ο ιός μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω σωματικών υγρών και, όπως όλοι οι ιοί του απλού έρπητα, παραμένει στο σώμα για μια ζωή μετά τη μόλυνση. Στις πειραματικές δοκιμές, το αντίσωμα εμπόδισε τη διάδοση του ιού μεταξύ των κυττάρων, ένα κρίσιμο χαρακτηριστικό του HCMV που καθιστά τη θεραπεία του τόσο δύσκολη.
Η μάχη κατά του ιού
«Είναι σαν μια πάλη μεταξύ του ιού και του ανοσοποιητικού συστήματος», δήλωσε η Άχλαμ Ν. Κερκίζ, κύρια συγγραφέας της μελέτης και πρώην διδακτορική φοιτήτρια στο εργαστήριο της Μέινταρ, σήμερα ανώτερη επιστήμονας στη Denali Therapeutics. «Ο ιός έχει εξελιχθεί με έξυπνες στρατηγικές για να αποσπάσει τα αντισώματα από τους προορισμούς τους, δυσκολεύοντας έτσι το ανοσοποιητικό σύστημα να κάνει τη δουλειά του».
Ο ιός παράγει ειδικές πρωτεΐνες που ονομάζονται ιογενείς Fc υποδοχείς (vFcγRs), οι οποίες παρεμβαίνουν στους φυσικούς μηχανισμούς άμυνας του σώματος. Αυτές οι πρωτεΐνες συνδέονται με τα αντισώματα και εμποδίζουν την ενεργοποίηση κυττάρων του ανοσοποιητικού, όπως τα φυσικά φονικά (NK) κύτταρα, που είναι υπεύθυνα για την απομάκρυνση των μολυσμένων κυττάρων. Ωστόσο, τα μηχανικά αντισώματα σχεδιάστηκαν για να αποφύγουν τους vFcγRs του HCMV, ενώ ταυτόχρονα ενεργοποιούν τα NK κύτταρα για να επιτεθούν στα μολυσμένα κύτταρα.
Η ομάδα επικεντρώθηκε σε ένα συγκεκριμένο τύπο αντισώματος, το IgG1, το οποίο παίζει κρίσιμο ρόλο στην καταπολέμηση των λοιμώξεων. Μελετώντας πώς αλληλεπιδρά ο HCMV με το IgG1, οι ερευνητές προσδιόρισαν τις ακριβείς περιοχές του αντισώματος που στοχεύει ο ιός και τις τροποποίησαν για να αποτρέψουν τη σύνδεση του ιού.
Για τους περισσότερους υγιείς ανθρώπους, ο HCMV παραμένει ανενεργός και δεν προκαλεί συμπτώματα. Ωστόσο, για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως οι λήπτες μεταμοσχεύσεων οργάνων, οι καρκινοπαθείς και τα νεογνά, ο ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένων βλαβών στα όργανα, αναπτυξιακών καθυστερήσεων και ακόμη και θανάτου. Ο HCMV είναι επίσης η κύρια λοιμώδης αιτία συγγενών ανωμαλιών, επηρεάζοντας έως και 2% των εγκυμοσυνών παγκοσμίως.
Οι τεχνικές μηχανικής αντισωμάτων που ανέπτυξε η ομάδα θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και σε άλλους ιούς που χρησιμοποιούν παρόμοιες στρατηγικές αποφυγής του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως άλλοι ιοί του έρπητα και ακόμη και ορισμένες βακτηριακές λοιμώξεις. Επιπλέον, τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία της στόχευσης των μολυσμένων κυττάρων – και όχι μόνο του ιού – στην ανάπτυξη αποτελεσματικών θεραπειών.
