Πώς ο μικροβίωμα του εντέρου συνδέει την παχυσαρκία με τον καρκίνο του παχέος εντέρου
Μια πρόσφατη ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Oncoscience αποκαλύπτει ότι το μικροβίωμα του εντέρου λειτουργεί ως βιοδείκτης και θεραπευτικός στόχος σε ασθένειες όπως η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο και ο καρκίνος του παχέος εντέρου (CRC).
Η παχυσαρκία και ο καρκίνος του παχέος εντέρου
Η παχυσαρκία και ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελούν σοβαρές προκλήσεις για τη δημόσια υγεία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις, το 40% των ενηλίκων στις ΗΠΑ είναι παχύσαρκοι, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοαγγειακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνου. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στη χώρα, με ισχυρή σύνδεση με διατροφικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Ο ρόλος του μικροβιώματος του εντέρου
Το μικροβίωμα του εντέρου περιλαμβάνει βακτήρια, αρχαία, μύκητες και ιούς που κατοικούν στο πεπτικό σύστημα ανθρώπων και ζώων. Αυτοί οι μικροοργανισμοί διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στον μεταβολισμό, την ανοσία και την καρκινογένεση. Η δυσβίωση του εντέρου παρατηρείται συχνά σε περιπτώσεις παχυσαρκίας, χρόνιας φλεγμονής και αντίστασης στην ινσουλίνη.
Σύμφωνα με τις μελέτες Nurses’ Health και Health Professionals Follow-up, συγκεκριμένες μικροβιακές υπογραφές σχετίζονται με τον κίνδυνο εμφάνισης CRC και τα φαινότυπα της παχυσαρκίας. Επίσης, η Εθνική Έρευνα Υγείας και Διατροφής (NHANES) έχει καθορίσει τον ρόλο της μικροβιακής σύνθεσης στην καλή μεταβολική υγεία.
Σημαντικοί μεταβολίτες και επιπτώσεις στην υγεία
Οι μικροβιακοί μεταβολίτες, ιδιαίτερα οι βραχείας αλυσίδας λιπαρές οξέες (SCFAs) όπως η βουτυρική, η ακετική και η προπιονική, σχετίζονται με τη μεταβολική υγεία. Αυτές οι ενώσεις βελτιώνουν τη λειτουργία του εντερικού φραγμού, ρυθμίζουν την όρεξη και επηρεάζουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη μέσω των υποδοχέων G-protein-coupled. Ωστόσο, οι αλλαγές στα προφίλ SCFA σχετίζονται με την λιπογένεση και την ακεραιότητα του εντερικού φραγμού.
Η μικροβιακή δυσβίωση προάγει την ενδοτοξαιμία, αυξάνοντας την αφθονία των παθογόνων Gram-αρνητικών βακτηρίων και τα επίπεδα των λιποπολυσακχαριτών (LPS). Η ενεργοποίηση του υποδοχέα TLR4 ενισχύει την αντίσταση στην ινσουλίνη στους λιπώδεις και ηπατικούς ιστούς.
Διπλός ρόλος των μικροβιακών μεταβολιτών
Πολλές μελέτες έχουν αναδείξει τον διπλό ρόλο των μικροβιακών μεταβολιτών στην πρόληψη και προώθηση της μεταλλαξιγένεσης. Ενώ η βουτυρική οξύ προάγει την απόπτωση στα καρκινικά κύτταρα και υποστηρίζει την ακεραιότητα του επιθηλιακού φραγμού σε υγιείς ιστούς, η κολοβακτίνη, που παράγεται από ορισμένα είδη Escherichia coli, προκαλεί σπασίματα στο DNA και ενισχύει τη μεταλλαξιγένεση.
Οι πρόσφατες μελέτες στις ΗΠΑ έχουν συνδυάσει δεδομένα μεταγονιδιωματικής, μεταβολωμικής και μεταγραφωμικής ανάλυσης για να καθορίσουν τον ρόλο των λειτουργικών μικροβιακών διαδρομών και της ταξινομικής σύνθεσης σε διάφορες ασθένειες. Οι στρατηγικές multi-omics έχουν αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη διαγνωστικών που βασίζονται στο μικροβίωμα και εξατομικευμένες στρατηγικές πρόληψης.
Αυτή η έρευνα αναδεικνύει τη σημασία της κατανόησης του μικροβιώματος του εντέρου και της σχέσης του με την παχυσαρκία και τον καρκίνο του παχέος εντέρου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για περαιτέρω μελέτες και στρατηγικές παρέμβασης.
