Η παχυσαρκία επηρεάζει την υγεία του εγκεφάλου νωρίτερα από ότι πιστεύαμε

Εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι οι παράγοντες που βλάπτουν το σώμα συχνά έχουν και επιβλαβείς επιπτώσεις στον εγκέφαλο. Παθήσεις όπως η παχυσαρκία, η υπέρταση και η αντίσταση στην ινσουλίνη ασκούν πίεση στα αγγειακά και μεταβολικά συστήματα του οργανισμού. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η πίεση μπορεί να επιταχύνει την γνωστική έκπτωση και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Alzheimer.

Νωρίτερα από το αναμενόμενο

Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα και τους συνεργάτες τους αποκαλύπτει ότι αυτές οι επιπτώσεις μπορεί να ξεκινούν πολύ νωρίτερα από ό,τι περιμέναμε. Σε νέους ενήλικες με παχυσαρκία, η ομάδα εντόπισε βιολογικούς δείκτες φλεγμονής, πίεσης στο ήπαρ και ενδείξεις πρώιμης βλάβης στα εγκεφαλικά κύτταρα. Αυτές οι λεπτές αλλαγές αντικατοπτρίζουν πρότυπα που παρατηρούνται και σε ηλικιωμένους με γνωστική εξασθένηση.

Η σημασία της χολίνης

Η μελέτη αναδεικνύει ένα ενδιαφέρον εύρημα: οι νέοι ενήλικες παρουσίασαν ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα χολίνης στο αίμα, ενός σημαντικού θρεπτικού συστατικού που είναι κρίσιμος για τη λειτουργία του ήπατος, τον έλεγχο της φλεγμονής και τη μακροχρόνια υγεία του εγκεφάλου. “Αυτή η έρευνα προσθέτει στη διαρκώς αυξανόμενη απόδειξη ότι η χολίνη είναι ένας πολύτιμος δείκτης μεταβολικής και εγκεφαλικής δυσλειτουργίας και ενισχύει τη σημασία της επαρκούς ημερήσιας πρόσληψης, καθώς είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία,” δήλωσε ο Ράμον Βελάσκεθ, επικεφαλής της μελέτης.

Ο καθηγητής Βελάσκεθ, ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας Νευροεκφυλιστικών Παθήσεων ASU-Banner, συνεργάζεται με συναδέλφους από τη Σχολή Βιολογικών Επιστημών, το Ινστιτούτο Έρευνας Banner Sun Health και την Κλινική Mayo στην Αριζόνα. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Aging and Disease.

Σημαντικά ευρήματα

Ενώ είναι γνωστό ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών και διαβήτη τύπου 2, η μελέτη δείχνει ότι οι αλλαγές που σχετίζονται με την παχυσαρκία μπορεί επίσης να επηρεάζουν τον εγκέφαλο νωρίς στην ενήλικη ζωή. Οι ερευνητές παρατήρησαν υψηλά επίπεδα πρωτεϊνών που προάγουν τη χρόνια φλεγμονή, καθώς και ένζυμα που σχετίζονται με την πίεση στο ήπαρ και την πρωτεΐνη νευροϊνών (NfL), η οποία απελευθερώνεται όταν τα νευρώνες υποστούν βλάβη. Τα επίπεδα NfL συνδέθηκαν με χαμηλά επίπεδα χολίνης σε ηλικίες πολύ νωρίτερα από ότι θα περίμενε κανείς να εμφανιστούν συμπεριφορικές αλλαγές.

Η αύξηση του NfL αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο ως πρώιμος δείκτης νευροεκφύλισης. Εμφανίζεται σε υψηλά επίπεδα σε άτομα με ήπια γνωστική εξασθένηση και νόσο Alzheimer. Η παρατήρηση αυτών των σημάτων σε νέους ενήλικες είναι εντυπωσιακή και υποδηλώνει ότι η παχυσαρκία μπορεί να αφήσει μετρήσιμα αποτυπώματα στον εγκέφαλο πολύ πριν εμφανιστούν εξωτερικά συμπτώματα της νόσου.

Η ανάγκη για επαρκή πρόσληψη χολίνης

Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα ευρήματα της μελέτης σχετίζεται με τη χολίνη, ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που απαιτείται για την υγεία του ήπατος, τη ρύθμιση της φλεγμονής, τη δομή των κυτταρικών μεμβρανών και την παραγωγή του νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνης. Οι συμμετέχοντες με παχυσαρκία είχαν δραματικά χαμηλότερα επίπεδα κυκλοφορίας χολίνης, τα οποία συσχετίστηκαν έντονα με την αυξημένη φλεγμονή, την αντίσταση στην ινσουλίνη, τις αυξήσεις των ενζύμων του ήπατος και το NfL.

Η χολίνη παράγεται σε μικρές ποσότητες από το ήπαρ και κυρίως λαμβάνεται μέσω της διατροφής, με πλούσιες πηγές να περιλαμβάνουν αυγά, ψάρι, πουλερικά, φασόλια και σταυρανθή λαχανικά όπως το μπρόκολο, το κουνουπίδι και τα λαχανάκια Βρυξελλών. Σημαντικά, οι γυναίκες παρουσίασαν χαμηλότερα επίπεδα από τους άνδρες, μια παρατήρηση που αξίζει προσοχής, καθώς η γνωστική γήρανση και η νόσος Alzheimer πλήττουν δυσανάλογα τις γυναίκες.

Εθνικές έρευνες διατροφής δείχνουν ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν πληρούν τις συνιστώμενες προσλήψεις χολίνης, ιδιαίτερα οι έφηβοι και οι νέοι ενήλικες. Δεδομένου ότι η χολίνη υποστηρίζει τόσο τη λειτουργία του ήπατος όσο και την υγεία του εγκεφάλου, η χρόνια χαμηλή πρόσληψη μπορεί να καθιστά τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε μεταβολικό στρες, δημιουργώντας ένα βιολογικό περιβάλλον στο οποίο οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας στον εγκέφαλο γίνονται ακόμη πιο έντονες.