Νέα ανακάλυψη μπορεί να αλλάξει την προσέγγιση στη θεραπεία του Αλτσχάιμερ
Ο νευροεπιστήμονας του Rutgers, Peng Jiang, βρισκόταν στην πατρίδα του, την πόλη Qianshan στην επαρχία Ανχούι της Κίνας, όταν μια συζήτηση με έναν γείτονα του γονιών του, τον σημάδεψε βαθιά. Ο γείτονας του αποκάλυψε ότι η μητέρα του είχε διαγνωστεί με τη νόσο Αλτσχάιμερ σε νεαρή ηλικία, και μετά από σχεδόν δέκα χρόνια επιδείνωσης, δεν αναγνώριζε πια τον γιο της. Μια μέρα, τον κοίταξε και τον ρώτησε με τρυφερότητα: “Πώς είναι η μητέρα σου; Είναι καλά;”
Η συγκίνηση του γείτονα ήταν εμφανής καθώς μιλούσε για την οικογενειακή του ιστορία με την ασθένεια, εκφράζοντας τους φόβους του ότι και τα δικά του παιδιά μπορεί να βιώσουν την ίδια θλίψη. Αυτή η συζήτηση, που έλαβε χώρα πριν από αρκετά χρόνια, αποτέλεσε σημείο καμπής για τον Jiang, ο οποίος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Κυτταρικής Βιολογίας και Νευροεπιστήμης της Σχολής Τεχνών και Επιστημών. Επιστρέφοντας στο εργαστήριό του, η επιθυμία του να βρει νέες θεραπείες για την ασθένεια ενισχύθηκε.
Μια σπάνια γενετική μετάλλαξη που προσφέρει προστασία
«Το γεγονός ότι δεν υπάρχει ακόμα αποτελεσματική θεραπεία ενισχύει τη δέσμευσή μου να αναζητώ νέες θεραπευτικές ιδέες», δήλωσε ο Jiang, ο οποίος είναι επίσης μέλος του Rutgers Brain Health Institute. Μαζί με τη συνεργάτιδά του, Mengmeng Jin, η οποία είναι η πρώτη συγγραφέας της μελέτης, έκαναν μια ανακάλυψη που μπορεί να αλλάξει την αντίληψη των επιστημόνων για τη θεραπεία του Αλτσχάιμερ. Η μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Neuroscience, εντόπισε μια σπάνια γενετική μετάλλαξη που φαίνεται να προστατεύει τα ανοσοκύτταρα του εγκεφάλου από τη ζημιά που συνήθως προκαλεί η ασθένεια.
«Πιστεύουμε ότι είναι μια σημαντική πρόοδος στον τομέα. Αντί να εστιάζουμε μόνο σε μεταλλάξεις που αυξάνουν τον κίνδυνο, αναζητούμε μεταλλάξεις που μπορούν να προσφέρουν ανθεκτικότητα», δήλωσε ο Jiang. Αυτή η προσέγγιση δείχνει μια στροφή στην έρευνα σχετικά με τη νόσο Αλτσχάιμερ, καθώς οι επιστήμονες μπορεί να είναι σε θέση να ενισχύσουν το δικό τους αμυντικό σύστημα του εγκεφάλου, διατηρώντας τον υγιή και ανθεκτικό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Η σύνδεση της επιστήμης με την ανθρώπινη διάσταση
Για τον Jiang, η επιστήμη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανθρώπινη διάσταση. «Προσπαθούμε να μάθουμε από τη φύση για να αξιοποιήσουμε μια φυσικά εμφανιζόμενη μετάλλαξη για θεραπευτικούς σκοπούς», είπε. Άτομα με σύνδρομο Down, που φέρουν τρία αντίγραφα του χρωμοσώματος 21, σχεδόν καθολικά αναπτύσσουν πρώιμο Αλτσχάιμερ λόγω της ταχύτερης συσσώρευσης τοξικών πρωτεϊνών στον εγκέφαλο. Ωστόσο, μια μικρή υποομάδα αυτών των ατόμων δείχνει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα – δεν αναπτύσσουν άνοια παρά την ίδια παθολογική συσσώρευση.
Αυτή η παρατήρηση ώθησε την ομάδα του Rutgers να εξετάσει τις βιολογικές επιδράσεις μιας σπάνιας μετάλλαξης, της CSF2RB A455D, που εντοπίστηκε στα ανοσοκύτταρα ενός μικρού αριθμού ατόμων με σύνδρομο Down. Η έρευνά τους αποκαλύπτει άγνωστες μέχρι τώρα λειτουργίες αυτής της μετάλλαξης και παρέχει νέες γνώσεις σχετικά με μηχανισμούς που μπορεί να επηρεάσουν τον κίνδυνο νευροεκφύλισης.
Εστιάζοντας στα μικρογλοία, τα ανοσοκύτταρα του εγκεφάλου που λειτουργούν ως καθαριστές, οι ερευνητές δημιούργησαν ανθρώπινα μικρογλοία με τη μετάλλαξη και τα τοποθέτησαν σε εγκέφαλους ποντικών για να αναπτύξουν ένα χιμαιρικό μοντέλο εγκεφάλου. Έτσι, παρακολούθησαν πώς λειτουργούν αυτά τα ανθρώπινα κύτταρα σε ένα ζωντανό περιβάλλον εγκεφάλου. Οι ποντικοί εκτέθηκαν σε πρωτεΐνες που σχετίζονται με το Αλτσχάιμερ.
Τα αποτελέσματα εξέπληξαν τους ερευνητές. Τα μικρογλοία με τη μετάλλαξη παρέμειναν νεανικά και απέφυγαν τη μακροχρόνια φλεγμονή που συνήθως βλάπτει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά ήταν πιο αποτελεσματικά στην απομάκρυνση επιβλαβών πρωτεϊνών και στην προστασία των γειτονικών νευρώνων. Όταν οι ερευνητές τοποθέτησαν μαζί μικρογλοία με και χωρίς τη μετάλλαξη σε περιβάλλοντα εγκεφάλου που περιείχαν πρωτεΐνες σχετικές με το Αλτσχάιμερ, τα μικρογλοία με τη μετάλλαξη σταδιακά επικράτησαν. Τα μη μεταλλαγμένα μικρογλοία αδυνάτισαν με την πάροδο του χρόνου, ενώ τα μεταλλαγμένα παρέμειναν ισχυρά, ανανεώνοντας αποτελεσματικά το ανοσοποιητικό σύστημα του εγκεφάλου.
Αυτή η επίδραση παρατηρήθηκε όχι μόνο σε κύτταρα από άτομα με σύνδρομο Down, αλλά και σε κύτταρα από τον γενικό πληθυσμό.
